راه شکست افکار منفی چیست؟

هر کدام از ما هنگامی که مورد انتقاد و یا بدتر از آن اهانت قرار بگیریم فوری واکنش نشان می دهیم و از خودمان دفاع خواهیم کرد. مثلا اگر کسی به ما بگوید: "چقدر تنبل هستی! چقدر شلخته و بی ­نظم هستی!" سعی می­ کنیم علت رفتار خود را به شکلی توضیح دهیم و از خود دفاع کنیم.

ما همواره در حال گفتگوی درونی با خودمان هستیم. این گفتگوها به مرور رفتار، عملکرد و خلق و خوی ما را شکل می ­دهند. آیا زمانی که این گفتگوی درونی علیه ماست و از خودمان ایراد می­ گیریم، با این گفتگوها همراه می­ شویم و یا از خود دفاع می­ کنیم؟ چگونه می ­توانیم بر افکار منفی ذهن خود مسلط شویم و آن ها را از ذهن خود بیرون کنیم؟

درحالی که ما همواره در حال گفتگوی درونی با خود هستیم در بیشتر مواقع متوجه آن ها خصوصا افکار منفی نمی­ شویم و با آن ها همراهی می­ کنیم در نتیجه این همراهی مداوم با افکار، رفتار و کردار ما شکل می ­گیرند و از آن ها تاثیر می ­پذیرند. برای درک این قضیه جمعی سه نفره را در نظر بگیرید، ناگهان از بیرون جمع فردی چیزی می‌گوید در این هنگام واکنش هرکدام از سه نفر متفاوت است. این تفاوت از تفاوت افکار افراد نشأت می­ گیرد. افکار منفی، افکار خودآیندی هستند و رفتار و خلق فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. اگر در شرایطی بدون رخدادن اتفاق خاصی، حس و حال خوبی ندارید به این علت است که در ذهن افکار خودآیند و منفی را مرور می‌کنید که متوجه آن‌ها نیستید.

یکی از بهترین روش‌های مقابله با افکار منفی بررسی افکار و موقعیت‌ها، دیدن افکار از زوایا و دیدگاه‌های مختلف و مسلط شدن بر افکار و احساسات است.

اولین مرحله برای جلوگیری از افکار منفی شناسایی آن‌هاست. برای شناسایی بهتر آن‌ها از خود بپرسید: به چه چیزی فکر می‌کردم؟ این پرسش برای یافتن افکارتان به شما کمک می کند. نکته مهم در شناسایی افکار این است که به­ جای شناسایی افکار موقعیت یا احساس خود را تعریف نکنید.

برای درک و تشخیص افکار، موقعیت و احساس به این مثال توجه کنید:

موقعیت: همسرتان قرار است به خانه زودتر بیاید اما به قول خود عمل نمی‌کند. در این موقعیت افکار شما ممکن است این باشد که به من اهمیت نمی‌دهد یا بازهم مثل همیشه بدقولی کرده یا اتفاقی افتاده است و… افکاری مانند به من اهمیت نمی‌دهد یا بدقول است موجب می‌شود تا احساس عصبانیت و غمگینی در شما ایجاد شود. اگر فکر شما این باشد که امکان بدقولی وجود ندارد و حتما کاری برای او پیش‌آمده احساس و پیامد رفتار، متفاوت خواهد بود، ممکن است نگران شوید و به او زنگ بزنید. بنابراین آن چه که رفتار و نگرش‌ها را در موقعیت‌های مختلف کنترل می­ کند چگونگی افکار فرد است.

گام بعدی تشخیص منطقی یا بدبینانه بودن افکار شما است. در این حالت پس از شناسایی افکار خود، شواهد موافق و مخالف افکار خود را پیدا کنید. مثلا در مثال بالا شواهد مخالف: همسرم بدقول است. به جای آن بگویید بیشتر مواقع به‌موقع می‌آید. پیامد شواهد مخالف: آرام شدن هیجانات و عواطف شماست و بهتر می‌توانید فکر و عمل کنید.

گام سوم پس از شناسایی افکار و یافتن شواهد مخالف یا موافق آن‌ها، به تفسیر جایگزین آن بپردازید. یعنی خودتان را جای یک فرد دیگری قرار دهید و سعی کنید این موضوع را از زاویه‌ها و دیدگاه‌های دیگری نیز نگاه کنید؛ این کار موجب فکر کردن، آرام شدن و تصمیم درست است.

بنابراین یکی از بهترین روش‌های مقابله با افکار منفی بررسی افکار، موقعیت‌ها و دیدن افکار از زوایا و دیدگاه‌های مختلف و مسلط شدن بر افکار و احساسات است. در این صورت می‌توانید تصمیم درست و منطقی بگیرید و از شتاب‌زدگی پرهیز کنید. تصمیم نادرست موجب ناراحتی افراد می‌شود درحالی که تصمیم‌های درست، شادابی و رضایت افراد را به همراه دارد هم چنین اعتمادبه‌نفس و امیدواری افراد افزایش می‌یابد.

منبع: روزنامه آرمان